Het begin van een nieuw tijdperk

De Nederlandse inzending, tijdens de finale van het Eurovisie Songfestival 2021, heeft van alle 26 kandidaten het wereld nieuws gehaald. De inzending had een bijzondere lyrische boodschap: ‘Birth of a New Age, yu no man broko mi’. En dat was volgens de New York Times een heropleving van de Black Lives Matter beweging wereld wijd. Want het lied van de Surinaamse artiest, Jeangu Makrooy, zou volgens de New York Times een antwoord zijn op de moord op George Floyd door de Amerikaanse politie, en tevens een steun in de rug zijn voor de activisten die in 2020 gerechtigheid opeisten voor de vermoorde George Floyd.

In het refrein van het liedje switcht Makrooy van het Engels naar het Sranantongo : ‘Yu no man broko mi (je kan mij niet breken/je kan me niet verdrukken)’. Een ode aan het overblijfsel van de tot slaaf gemaakte Afrikanen, die nu verspreid wonen in de Amerikas en Europa. Deze Hebreeuwse Israëlieten hebben de trans-Atlantische slavernij overleefd en hebben de wereld nu iets te vertellen: ‘Een nieuw tijdperk is aangebroken, niemand kan ons meer breken’. De boodschap klinkt profetisch, en volgens de New York Times evangelisch. Ze is de wereld doorgegaan en heeft zich in de hoofden van de mensen vastgezet. Deze lyrische zinsnede lijkt gesneden uit de taaltuin van Psalm 89:23-24, waarin de psalmist de God van Israël citeert dat, ‘niemand hem kan verslaan en niemand zal hem verdrukken. Wie tegen hem zijn, wie hem haten, vaag ik voor zijn ogen weg’.

Cultuur, zo beweren cultuurfilosofen, is de thermometer van de samenleving. De ‘Black Lives Matter’ beweging is naast een politieke beweging een maatschappelijke stroming met diepe wortels in de kunst en cultuur. In 2020 stond Black Lives Matter op de eerste plaats van de Power 100, de lijst die jaarlijks het krachtenveld in de internationale kunstwereld meet.

Volgens Stichting Kijkonderzoek hebben meer dan 5 miljoen Nederlanders de finale van dit Songfestival bekeken. Het werd daarmee de best bekeken finale sinds 2002. De portee van de boodschap van deze telg van de Surinaamse diaspora is blijkbaar goed overgekomen. Het refrein werd keer op keer herhaald, zodanig dat zelfs Johan Derksen, van wie bekend is dat hij zijn hart draagt op de tong, in het Veronica televisie programma ‘Veronica Inside’, toe gaf dat hij zich als Nederlander kapot schaamde. “Het is afschuwelijk”.

De trans-Atlantische slavernij was niet iets om trots op te zijn.

Historici noemen die periode dan ook het ‘zwarte’ hoofdstuk uit de Nederlandse geschiedenis. Tijdens de Black Lives Matter demonstratie in 2020 in Leiden, wapperde een demonstrante met een spandoek, met een opschrift verwijzend naar Deuteronomium 28:68, waarin Mozes de Hebreeuwse Israëlieten voorhield wat hen te wachten stond indien zij zouden afdwalen van het dienen van hun God: slavernij, ontmenselijking, moorden, vernederingen. Deze slavernij heeft vier honderd jaren geduurd. En in het Bijbelboek Klaagliederen 5:1 profeteert de schrijver over een toekomstige gebeurtenis die ziet op de moord op George Floyd en andere Afro Amerikanen: ‘onze achtervolgers zitten ons op de nek, ze beulen ons af, men gunt ons geen rust’. Deze gebeurtenissen hebben de geest die ons drijft niet gebroken. ‘Yu no man broko mi, zijn de diepzinnige woorden van Jeangu Makrooy, waarmee hij het begin van een in cultureel en maatschappelijk opzicht nieuw tijdperk luisterrijk inluidt. Het overblijfsel van de Hebreeuwse Israëlieten in de diaspora eisen hun identiteit, hun cultuur en geschiedenis weer op. Ze zijn niet meer te verslaan, en ook niet te vervangen. Ze zijn uniek in hun soort. Want, zoals het Bijbelboek 2 Samuel 7:23-24 zegt, zijn ze het enige volk op aarde dat God heeft bevrijdt van slavernij, en hen tot zijn volk heeft gemaakt, en voor hen grootse en indrukwekkende daden heeft verricht.

Beth Yeshurun Nederland

Ook wij van Beth Yeshurun Nederland deinen mee in de werveling van de maalstroom van het nieuwe tijdperk. Met deze website zullen wij proberen het veranderde tijdsgewricht plaatsen in een Bijbels kader, en de waar te nemen veranderingen benaderen vanuit een Bijbels perspectief. Shalom!